بررسی اثر همخونی بر صفات رشد و تولیدمثل گوسفندان استان گیلان

هدف این مطالعه بررسی میزان همخونی در جمعیت و تأثیر همخونی روی عملکرد رشد و تولیدمثل و هم چنین برآورد پارامترهای ژنتیکی صفات وزن تولد (bw)، وزن سه ماهگی (3mw)، وزن شش ماهگی (6mw)، میانگین افزایش وزن روزانه از تولد تا سه ماهگی (adga)، میانگین افزایش وزن روزانه از تولد تا شش ماهگی (adgb)، میانگین افزایش وزن روزانه از سه ماهگی تا شش ماهگی (adgc) و هم چنین نسبت های کلیبر منطبق با افزایش وزن های روزانه فوق الذکر (kra، krb و krc)، تعداد همزادان در زمان تولد (lsb)، تعداد همزادان در سه ماهگی (lsw)، میانگین وزن همزادان در تولد (lmwlb)، میانگین وزن همزادان در سه ماهگی (lmwlw)، مجموع وزن همزادان در تولد (tlwb) و مجموع وزن همزادان در سه ماهگی (tlww) با استفاده از رکوردهای جمع آوری شده توسط سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان در فاصله سال های 1373 تا 1390 بود. وراثت پذیری صفات bw، 3mw، 6mw، adga، adgb،adgc ، kra، krb و krc به ترتیب 041/0±14/0، 06/0±29/0، 071/0±43/0، 074/0±79/0، 033/0±18/0، 029/0±06/0، 027/0±25/0، 045/0±53/0 و 049/0±07/0 برآورد گردید. برآورد وراثت پذیری این صفات نشان می دهد که امکان موفقیت در اثر انتخاب برای این صفات وجود دارد. وراثت پذیری صفات lsb وlsw به دلیل خطای استاندارد بالا، صفر درنظر گرفته شد(به ترتیب 025/0±0001/0 و 017/0±0001/0). وراثت پذیری lmwlw، tlwb و tlww به ترتیب020/0±010/0، 035/0±012/0 و 022/0±034/0 برآورد گردید. همبستگی های ژنتیکی بین صفات وزن بدن، میانگین افزایش وزن روزانه و نسبت کلیبر از 48/0- تا 94/0 و همبستگی محیطی بین آنها از 55/0- تا90/0 و نیز همبستگی ژنتیکی بین صفات تولیدمثل از 99/0- تا 99/0 و همبستگی محیطی بین آنها از 03/0- تا 98/0 برآورد شد. قدر مطلق تفاوت همبستگی های ژنتیکی و محیطی بین صفات وزن بدن، میانگین افزایش وزن روزانه و نسبت کلیبرکم بود پس می توان نتیجه گرفت که در شرایط فعلی استفاده از مدل های چندصفتی در ارزیابی ژنتیکی این نژاد قابل توصیه نیست. ارزش های اصلاحی حیوانات در سال های مختلف نوسان داشته است. اثر همخونی بر تمامی صفات رشد به جز وزن تولد، وزن سه ماهگی و میانگین افزایش وزن روزانه از تولد تا سه ماهگی مثبت بود. در تمامی صفات تولید مثل به جز تعداد همزادان در زمان تولد، همخونی سبب کاهش عملکرد تولیدمثلی شده است. گروه های مختلف همخونی در صفات مورد مطالعه به تفکیک جنس بره و تیپ تولد معنی دار شدند. تغییرات ضریب همخونی از سال 1381 به بعد روندی صعودی دارد که علت آن بالا بودن تلاقی های خویشاوندان نزدیک در این سال ها می باشد.